آشنایی با هنر فیروزه کوبی و خاتم کاری اصفهان| امیران تبلیغ

گردشگرانی که به سراغ شهرهای اصفهان و مشهد رفته‌ اند بدون شک مجذوب هنر فیروزه کوبی شده است.

این هنر امروزه به عنوان صنایع دستی اصفهان خریداری می‌شود. فیروزه کوبی در حقیقت بیش از 60 سال پدید آمده است. امیران تبلیغ در ادامه به بررسی هنر فیروزه کوبی و جدید ترین مدل های خاتم کاری اصفهان خواهد پرداخت.

تاریخچه هنر فیروزه کوبی به فردی به نام یوسف حکیمی بازمی‌ گردد که در مشهد شروع به انجام فیروزه کوبی بر روی ظروف کرد؛ بعد از آن به‌ مرورزمان این هنر به شهرهای دیگر مانند اصفهان برده شد.

این هنر دارای آثاری است که امروزه آن را به عنوان صنایع دستی می‌ شناسند. مراحل اصلی فیروزه کوبی به این شکل است که در ابتدا ساخت بدنه و نشاندن فیروزه است و مراحل بعدی نیز پرداخت کار و زدن پلی استر ظرف فیروزه کوبی شده را تکمیل خواهد کرد.

ظروف مختلفی مانند میوه خوری، شکلات خوری و... با این هنر زیباتر دیده شده‌اند. به این نکته توجه داشته باشید خاتم کاری اصفهان نیز از دیگر هنرهایی است که امروزه طرف‌داران بسیاری را به خود جذب کرده است.

هنر فیروزه کوبی چیست؟

برای آن که بتوان این هنر ارزشمند را برای شما معرفی کرد بهتر است بدانید که در این هنر فیروزه بر روی سطح ظرف قرار داده می‌شوند.

یکی از صنایع دستی ایران فیروزه کوبی می‌ باشد که دارای زیبایی و جذابیت‌ های بسیار زیادی است. ظرف‌هایی که بر روی آن فیروزه استفاده می‌شود می‌تواند از جنس مس، برنج، نقره، برنز و روشویی باشد.

در این هنر که صنایع دستی اصفهان به شمار می‌ رود از قطعه‌های سنگ فیروزه کوچک که به شکل موزاییک هستند استفاده می‌ کنند و بر روی سطح ظروف می‌ چسبانند.

همچنین یکی از کاربردهای مهم فیروزه در استفاده از جعبه چوبی می باشد که طراحان فنی تیم امیران تبلیغ از آن برای دیزاین و خاص کردن انواع مدل های جعبه چوبی استفاده میکنند.

در ادامه ویدیویی از پر فروش ترین مدل های جعبه چوبی موجود در فروشگاه اینترنتی امیران تبلیغ را برای شما آماده کرده ایم. شما می توانید برای سفارش مدل دلخواه خود با شماره ی 09138757742 تماس بگیرید.

در بین این قطعات از لاک تیره رنگ استفاده می‌کنند تا جلوه زیباتری به ظروف بدهند. لازم به ذکر است هر چه تعداد این قطعات فیروزه بیشتر باشد و یا به زبان ساده‌ تر ظرف فیروزه کوبی شده پرکارتر و منظم‌ تر طراحی شده باشد ظرف دارای ارزش هنری بیشتری خواهد بود.

فیروزه کوبی روی مس چیست؟

مس یکی از پرطرف‌ دارترین و پرکاربردترین فلزاتی است که از آن ظرف‌های مختلفی ساخته می‌شود. البته مس گری به خودی خود نوعی شغل به حساب می‌آید و طرف‌ داران مختص به خود را دارند.

علاوه بر این موضوع مس یکی از فلزاتی به شمار می‌رود که به وسیله قلم و چکش بر روی آن نقض‌های مختلفی حک می‌کنند. در نتیجه این موضوع امری طبیعی است که ظروف مسی یکی از محبوب‌ ترین و اولیه‌ ترین انتخاب برای فیروزه کوبی به شمار می‌رود.

در اولین مرحله ظروف و یا شی مسی توسط استاد فیروزه کار انتخاب خواهند شد. بعد از ساخت و پرداخت مس‌ها این ظروف به وسیله تکنیک‌های مختص به این کار خم کاری می‌شوند.

کاربرد‌های فیروزه کوبی

امروزه از این هنر بر روی انواع زیورآلات و ظروف استفاده می‌کنند. اشیایی که توسط این هنر تزئین شده‌اند دارای جنبه دکوری و تزئینی می‌باشند.

برخی از پرطرف‌دارترین اشیایی که هنر فیروز کوبی بر روی آن‌ها جلوه دو برابر دارد عبارت‌اند از:

• قندان و  گلدان
• گلاب پاش و سنگاب
• بشقاب و تنگ
• جعبه انگشتر
• صراحی
• پارچ
• آیینه و شمعدان
• لاله
• شیرینی خوری و تابلو‌های فیروزه کوبی

وسایل ضروری هنر فیروزه کوبی

همان طور که در بالاتر به این موضوع اشاره کریم این هنر یکی از صنایع دستی اصفهان به شمار می‌رود. هنر فیروزه کوبی و خاتم کاری اصفهان دو هنر بسیار ارزشمند و پر طرف‌دار این شهر می‌ باشند.

برای آن که بتوان ظروف فیروزه کاری شده زیبایی را به وجود آورد هنرمندان نیازمند به وسایل مخصوصی هستند این وسایل عبارت‌اند از:

• قالب
• چکش
• دریل
• چراغ گاز
• چراغ بنزینی
• گاز انبر
• انبردست
• پنس
• منقاش لوله‌های مختلف فلزی
• سوهان
• سنگ سمباده

مراحل ساخت ظروف فیروزه

ساخت یک ظرف و یا زیورآلات فیروزه کاری شده دارای 3 مرحله اصلی می‌ باشد. این مراحل عبارت‌اند از:

مرحله اول

مرحله اول ظروف اصلی انتخاب خواهند شد که این ظروف توسط یکی از فلزات مس، برنج، نقره، برنز و وروشیی ساخته شده است.

این ظروف توسط فلز ساز و یا زرگر انتخاب خواهند شد؛ بعد از انتخاب آن‌ها باید یک سطح صاف و صیقل خورده را برای مرحله بعدی به استاد فیروزه کوب تحویل دهند.

لازم به ذکر است در مرحله زرگری باید دقت چنان بالا باشد که ضخامت کلیه قسمت‌های ظرف به صورت یکسان درآمده باشند. این امر باعث می‌شود در حین فیروزه کوبی و پرداخت نهایی فلز آسیب و یا دچار پارگی نشود.

ضخامت ظروف در حقیقت به ابعاد و اندازه ظرف بستگی خواهد داشت که از حدود 3 الی 5 سانتی متر متغیر است. به این نکته توجه داشته باشید که هر چه ظرف بزرگ‌ تر باشد ضخامت آن نیز باید بیشتر باشد.

زرگر در حین انجام مرحله خود قسمتی از ظرف را که قرار است بر روی آن فیروزه کاری شود را مشخص خواهد کرد.

زرگر محل‌ها را به این صورت مشخص می‌کند که قسمت‌هایی از ظرف که قرار است فیروزه کاری شوند حدود 2 الی 3 میلی متر با زاویه 90 درجه پایین آورده می‌شود. به این کار روش نکرکاری گفته می‌شود.

 قبل از آن که این روش ابداع شود زرگران از رشته‌هایی از جنس خود ظرف که دارای ضخامت 2 الی 3 میلی متر بوده‌اند را بر روی ظرف قرار می‌داند و با استفاده از لحیم کاری آن‌ها را در بالا و پایین قسمتی که فیروزه کوبی می‌شود لحیم می‌کردند. نکرکاری باعث محکم‌ تر شدن ظروف در برابر ضربه‌ها می‌شود.

مرحله دوم

مرحله دوم نوبه به فیروز کوبی می‌شود. در این مرحله ابتدا استاد کار فیروزه‌هایی که در نظر دارد را با ابعاد مشابه و مناسب را برای ظرف انتخاب می‌کند.

بعد از آن بر روی قسمتی از ظرف که مشخص شده است فیروزه کوبی صورت می‌گیرد با لاک گردویی و یا لاک پودر شده می‌ریزد. تا زمانی که این لاک مذاب است سنگ‌های فیروزه را بر روی سطح می‌ چسباند.

بعد از آن سطح‌هایی که خالی مانده‌اند را با استفاده از فیروزه‌های ریزتر پر خواهد کرد.

 در نهایت سطح با استفاده از سنگ آب سان صاف و صیقل داده می‌شود تا برجستگی لاک و فیروزه از بین برود و سطحی یک دست بر روی ظرف باقی بماند.

در این مرحله رنگ واقعی فیروزه نمایان خواهد شد و زیبایی دو چندانی به ظرف می‌دهد. این مرحله نیازمند به دقت بالایی است تا بتوان فیروزه‌ها را تا حد امکان منظم در کنار یکدیگر قرار داد تا در بین سنگ‌ها فاصله به وجود نیاید.

مرحله سوم

در مرحله سوم و مرحله پایانی برای فیروزه کوبی بر روی سطح محل فیروزه کاری شده را پولیش می‌کشند و بعد از آن پلی استر بر ظرف کشیده می‌شود. این امر باعث می‌شود از سطح کار محافظت شود و زیبایی آن را دو چندان کند.

نگهداری از ظروف فیروزه کوبی

برای آن که شما بتوانید از ظروف فیروزه کوبی شده نگهداری کنید باید نکات مختلفی را در ذهن خود به خاطر بسپارید.

زیرا ظرفی که خریداری کرده‌اید از طرفی دارای جنس خاصی است و ممکن است به‌مرورزمان سیاه شود. از طرف دیگر نیز ممکن است به‌مرورزمان سنگ‌ هایی که بر روی ظرف به کار برده شده تغییر رنگ دهند و یا لاک استفاده شده بر روی ظرف خراب شود.

در نتیجه نگهداری از ظروف فیروزه کوبی شده از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد. مهم‌ ترین و اصلی‌ترین نکته برای این کار این است که این ظروف را از مواد شیمیایی دور نگهدارید.

بزرگ‌ترین دشمن‌های این ظروف عطرها، کرم‌ها، روغن‌ها و... دیگر مواد شیمیایی و بهداشتی است.

علاوه بر نکات بالا این ظروف نباید در دمای بالا و در معرض تابش مستقیم خورشید قرار داده شوند. بهتر است صنایع دستی اصفهان به خصوص خاتم کاری اصفهان و ظروف فیروزه کوبی این شهر را دور از تابش مستقیم قرار دهید؛ زیرا نور آفتاب باعث می‌شود تا رنگ آن‌ ها از بین برود.

لازم به ذکر است بر روی این ظروف شما شاهد یک لایه پلی استر خواهید بود که برای محافظت از ظرف وجود دارد. در صورتی که ظرف ضربه ببینند ممکن است این لایه از بین برود و فیروزه‌ها در معرض تماس با هوا تغییر رنگ دهند. در نتیجه بهتر است در هنگام جا به جایی این ظروف از ضربه خوردن آنها محافظت کنید.

مرکز ساخت ظروف فیروزه

این هنر جز معدود هنرهایی به شمار می‌ رود که سابقه چندان طولانی ندارد. با توجه به گفته‌های صاحب نظران، این هنر از حدود 60 سال پیس توسط فردی به نام یوسف حکمیان که معروف به محمدرضا بوده است در مشهد انجام شده است و یا ممکن است از روسیه به ایران وارد شده باشد و 20 سال بعد از آن توسط حاج داداش به اصفهان آورده شده باشد. امروزه این هنر را بیشتر در اصفهان مشاهده خواهید کرد.